Định nghĩa var là gì dần trở nên quen thuộc với người hâm mộ bóng đá, mang đến nhiều lợi ích trong nền thể thao hiện đại. Đóng vai trò như một trợ lý, var khẳng định hiệu quả của mình nhưng cũng không ít lần gây tranh cãi.
Định nghĩa công nghệ var là gì và vai trò
Công nghệ var được hiểu là “trợ lý trọng tài video” với vai trò đánh giá các tình huống trên sân và đưa ra lời khuyên cho trọng tài chính. Công cụ này không tự hoạt động mà cần có người điều khiển, chịu trách nhiệm nhận định và tham vấn.
Chính vì lẽ đó, tổ var hay tổ trọng tài var đều là những người am hiểu luật bóng đá. Người đứng đầu điều hành var trong một trận đấu luôn là trọng tài với chuyên môn cao, ít khi bắt sai diễn biến trên sân.
Var là một thuật ngữ Tiếng Anh, là viết tắt từ Video Assistant Referee. Nếu đang thắc mắc var là viết tắt của từ gì đây chính là câu trả lời dành cho bạn.
Theo Bong88 nghiên cứu, định nghĩa về var đã được đưa vào trong Luật bóng đá và áp dụng rộng rãi trên toàn cầu. Bất cứ giải đấu nào trực thuộc sự quản lý của FIFA cũng cần cân nhắc áp dụng công nghệ.
Về vai trò, var có thể được hiểu là trợ thủ của trọng tài chính trong trận đấu. Với những tình huống gây tranh cãi, người cầm còi có thể yêu cầu được xem video hoặc chính tổ var đưa ra gợi ý và trọng tài cân nhắc tham khảo.
Mục đích ra đời của công nghệ là để tăng tỷ lệ chính xác khi nhận định một tình huống trên sân. Nhất là với các bàn thắng hay phạm lỗi nghiêm trọng có thể rút thẻ đỏ thì việc đánh giá để đưa ra phán quyết phải thật kỹ càng, hợp lý.
Quá trình var hình thành và chính thức được sử dụng
Để trả lời cho câu hỏi công nghệ var áp dụng khi nào, bạn hãy cùng Bong88 quay trở về năm 2010. Đây là lúc dự án Refereeing 2.0 lần đầu tiên được “thai nghén” và đến 2012 bắt đầu thử nghiệm ở Hà Lan.
Đến năm 2014, IFAB nhận được báo cáo của Hiệp hội Bóng đá Hà Lan về kết quả. Họ tiếp tục cho thử nghiệm vào năm 2016 tại Mỹ, sau đó là các giải Châu Âu.
Đến tháng 03/2018, var chính thức được công nhận và sử dụng rộng rãi.
Sử dụng var trong bóng đá khi nào? Thủ tục áp dụng
Khi đưa ra công nghệ mới, các chuyên gia cũng có những hướng dẫn đi kèm cụ thể. Var sẽ chỉ được dùng trong các tình huống bao gồm:
- Phạt đền
- Thẻ đỏ trực tiếp
- Nhận định bàn thắng có hay không
- Phạm lỗi
- Thổi phạt nhầm cầu thủ
Công nghệ VAR hoạt động như the nào còn thể hiện qua ba kịch bản được cung cấp:
- Trọng tài chính phân vân về một tình huống và mong muốn được xem lại video chi tiết với dấu hiệu là vẽ hình chữ nhật vào khoảng không trước mặt.
- Tổ var cho rằng tình huống đó đang bị nhận diện sai và yêu cầu trọng tài chính xem lại, thông tin truyền đạt qua tai nghe.
- Trọng tài đã tự ra quyết định nhưng sau đó phân vân (có thể vì cầu thủ phản đối dữ dội) và tự đi ra đường pitch để xem video trên màn hình.
Video sẽ được cung cấp bởi những người đang ở trong phòng điều khiển gọi là VOR – phụ trách xem diễn biến trận đấu qua màn hình.
Nếu tổ var chủ động đưa ra lời khuyên, trọng tài có quyền xem lại hoặc từ chối không xem. Hoặc người này có thể thay đổi quyết định luôn theo đúng tham vấn của var.
Xem thêm: Cú đúp là gì? Ý nghĩa khi lập cú đúp trong bóng đá
Var và những hiệu quả không thể phủ nhận
Có thể bạn chưa biết công nghệ var có từ khi nào nhưng lợi ích của nó thì rất rõ. Đã có rất nhiều quyết định đúng được đưa ra, quyết định sai được sửa chữa nhờ var.
Giảm áp lực cho trọng tài
Từ khái niệm var là gì có thể thấy công nghệ hỗ trợ tuyệt vời cho nhiệm vụ của trọng tài. Với tính chính xác lên đến 99,3% qua các cuộc thử nghiệm kỹ lưỡng, var thực sự cải thiện tình hình.
Đảm bảo tình huống bóng được xem xét kỹ càng nhất
Công nghệ var giúp diễn biến trên sân được xem đi xem lại một cách rõ ràng. Nhờ đó mà trọng tài nhận diện đúng tình huống và hệ quả, đảm bảo tính công bằng cho các đội.
Chẳng hạn, một vài tình huống trên sân có thể dẫn đến đá phạt trực tiếp, nhưng trọng tài không ra quyết định này. Khi xem lại VAR, trọng tài đã ra quyết định cho đội bóng bị phạm lỗi được hưởng 1 quả đá phạt.
Giúp bóng đá “sạch” hơn
Công nghệ var trong bóng đá còn hỗ trợ giảm đi các hành vi ăn vạ, câu giờ. Nếu cầu thủ cố tình phạm lỗi này, trọng tài có thể rút thẻ cảnh cáo hoặc thậm chí đuổi khỏi sân để trận đấu được diễn ra bình thường.
Công nghệ var có thực sự cần thiết? Nhược điểm của var
Công nghệ var được sử dụng khi nào có kịch bản diễn ra rất rõ, nhưng lại không chỉ cụ thể nó nên và không nên dùng trong tình huống gì. Đây cũng chính là sự thiếu sót của luật và tạo nên một số sai lầm đáng tiếc. Học viện bóng đá Bong88 đã tổng hợp 1 số hạn chế của công nghệ này.
Var không chính xác hoàn toàn
Không ai khẳng định công nghệ này đúng 100%, kể cả FIFA cũng chỉ ra con số tương đối. Thế nên đôi khi var sẽ bắt sai kết quả của một tình huống trên sân và gây mất cân bằng.
Chẳng hạn trong trận đấu tại Ngoại hạng Anh 2022-2023, trọng tài bỏ qua bàn thắng của Arsenal bởi có tình huống phạm lỗi ảnh hưởng trực tiếp tới cú sút. Nhưng khi xem lại PGMOL đã phải công nhận rằng bàn thắng hợp lệ và nhận định khi ở trên sân là sai.
Công nghệ mới ảnh hưởng tới cảm xúc trên sân
Thời điểm thắc mắc var là gì cũng là lúc cầu thủ, huấn luyện viên và khán giả phải đối mặt với sự thay đổi. Giờ đây trước một tình huống nào đó họ không được phép thể hiện cảm xúc ngay mà phải “chờ var”.
Cách hành xử và quyết định của trọng tài bị tác động
Định nghĩa công nghệ var là gì cho thấy nó là “trợ lý” của vị vua trên sân và có thể gây nên sự phụ thuộc. Hoặc một số trọng tài lại cho rằng vai trò của mình giảm đi mà cố tình bắt ngược var.
Dù vậy hiện tại các vấn đề này đã dần được khắc phục và tất cả mọi người đều có sự chấp nhận nhất định với công nghệ mới.
Biến thể của thuật ngữ var là gì trong đời sống
Làm tí công nghệ var là gì chắc hẳn khiến bạn thắc mắc. Ý của người nói nghĩa là muốn kiểm tra một thông tin, hành động nào đó trên mạng xã hội.
Không nhất thiết phải là bóng đá mà có thể là bất cứ lĩnh vực nào cũng dùng được, tựa như một thuật ngữ vui vẻ.
Công nghệ var là gì trên Facebook còn dùng để chỉ việc đánh giá tính chính xác của một bài đăng. Hoặc khi nhắc đến ai đó làm điều tiêu cực, mọi người cũng nói check var ý chỉ người này đang có vấn đề.
Kết luận
Khái niệm var là gì tưởng cũ mà mới, vẫn luôn có những thảo luận xoay quanh công nghệ này. Dù vậy, var cũng đang được thay đổi theo hướng tích cực và bạn cũng nên dần mở lòng với nó.